การศึกษาไทยในอาเซียน 4.0
การศึกษาไทยในประชาคมการเมืองและความมั่นคงอาเซียน
ประชาคมการเมืองและความมั่นคงอาเซียน มุ่งส่งเสริมความร่วมมือในด้านการเมืองและความมั่นคงเพื่อเสริมสร้างและธำรงไว้ซึ่งสันติภาพและความมั่นคงของภูมิภาค เพื่อให้ประเทศในภูมิภาคอยู่ร่วมกันอย่างสันติสุข และสามารถแก้ไขปัญหาและความขัดแย้งโดยสันติวิธี
ประชาคมการเมืองและความมั่นคงอาเซียน เน้นการมีกฎเกณฑ์และค่านิยมร่วมกัน ครอบคลุมถึงกิจกรรมต่างๆ ที่จะร่วมกันทำเพื่อสร้างความเข้าใจใจระบบสังคม วัฒนธรรมและประวัติศาสตร์ที่แตกต่างของประเทศสมาชิก ส่งเสริมพัฒนาการทางการเมืองไปในทิศทางเดียวกัน เช่น หลักการประชาธิปไตย การส่งเสริมและคุ้มครองสิทธิมนุษยชน การสนับสนุนการมีส่วนร่วมของภาคประชาสังคม การต่อต้านทุจริต การส่งเสริมหลักนิติธรรมและธรรมาภิบาล และส่งเสริมความสงบสุขและรับผิดชอบร่วมกัน ในการรักษาความมั่นคงสำหรับประชาชนที่ครอบคลุมในทุกด้าน ครอบคลุมความร่วมมือเพื่อเสริมความมั่นคงในรูปแบบเดิม ซึ่งหมายถึง มาตรการสร้างความไว้เนื้อเชื่อใจและการระงับข้อพิพาทโดยสันติ เพื่อป้องกันสงคราม และให้ประเทศสมาชิกอาเซียนอยู่กันโดยสงบสุขและไม่มีความหวาดระแวง นอกจากนี้ ยังขยายความร่วมมือเพื่อต่อต้านภัยคุกคามรูปแบบใหม่ เช่น การต่อต้านการก่อการร้าย อาชญากรรมข้ามชาติ ยาเสพติด การค้ามนุษย์ ตลอดจนการเตรียมความพร้อมเพื่อป้องกันและจัดการภัยพิบัติและภัยธรรมชาติ
อย่างไรก็ตาม
– คนไทยยังขาดความตระหนักรู้เกี่ยวกับความร่วมมือในด้านการเมืองและความมั่นคงอาเซียน โดยเฉพาะความร่วมมือในการส่งเสริมปกป้องสิทธิมนุษยชน ความร่วมมือในการพัฒนากลไกป้องกันและแก้ไขความขัดแย้ง และความร่วมมือในการจัดการปัญหาความมั่นคงในรูปแบบใหม่
– เยาวชนไทยยังขาดจิตสำนึกของความสำคัญของปัญหาด้านการเมืองความมั่นคง เช่น ปัญหาการคอรัปชั่น ปัญหาการค้ามนุษย์ ปัญหาการละเมิดสิทธิมนุษยชน
– การศึกษาของไทยยังขาดหลักสูตรที่เกี่ยวข้องกับปัญหาการเมืองและความมั่นคงของอาเซียน ซึ่งรวมถึงหลักสูตรด้านสิทธิมนุษยชน
– นักธุรกิจไทยยังขาดจิตสำนึกและความตระหนักรู้เกี่ยวกับสิทธิมนุษยชนและปัญหาความมั่นคงในรูปแบบใหม่ในบริบทอาเซียนที่จะกระทบต่อการทำธุรกิจ
– ในเรื่องของการต่อต้านคอรัปชั่น ซึ่งเป็นประเด็นหนึ่งในความร่วมมือด้านการเมืองความมั่นคงอาเซียน ไทยจะต้องมีนโยบายการศึกษาแห่งชาติฉบับใหม่ ที่จะสร้างผู้เรียนด้วยการปลูกฝังค่านิยมใหม่ในเรื่องของการต่อต้านคอรัปชั่น
– เรื่องการค้ามนุษย์เป็นปัญหาสำคัญมาก ระบบการศึกษาไทยจะต้องส่งเสริมและปลูกฝังเด็กไทยรุ่นใหม่ไม่ให้ยอมรับเรื่องเหล่านี้ และมีจิตสำนึกในความเท่าเทียมกันของมนุษย์
– ประเด็นด้านสิทธิมนุษยชน ด้านประชาธิปไตย ด้านความมั่นคงใหม่ เช่น การค้ามนุษย์ ยาเสพติด เป็นเรื่องสำคัญในการอยู่ร่วมกันในประชาคมอาเซียน จำเป็นต้องมีแนวทางการปลูกฝังบุคลากรของชาติเพื่อให้เข้าใจถึงหลักการ ประเด็นปัญหา และแนวทางการแก้ไขปัญหาเหล่านี้ โดยเฉพาะการปลูกฝังเพื่อเข้าไปทำงานให้หน่วยงานต่างๆ ทั้งภาคราชการและเอกชน ซึ่งไม่สามารถหนีจากบริบทอาเซียนไปได้ในอนาคต
– ในอนาคต ทุกกระทรวงมีความเกี่ยวข้องกับประชาคมการเมืองและความมั่นคงอาเซียน เพราะฉะนั้น แผนการศึกษาในอนาคตจะต้องมองว่า จะต้องผลิตคนอย่างไร ที่จะเข้าไปในระบบราชการและสามารถทำงานที่เกี่ยวข้องกับเรื่องของประชาคมการเมืองและความมั่นคงอาเซียนได้ จะผลิตกำลังคนขึ้นมาใหม่อย่างไร เพื่อรองรับต่อความต้องการของประเทศในอนาคต ที่ต้องการข้าราชการบุคลากรภาครัฐ ที่รู้เรื่องประชาคมการเมืองและความมั่นคงอาเซียน
การศึกษาไทยในประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน
ประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน มีเป้าหมายหลักที่ประเทศสมาชิกได้ร่วมกันพัฒนาการจัดตั้งตลาดเดียวและฐานการผลิตเดียวของอาเซียน โดยจะมี 5 องค์ประกอบ ได้แก่ การไหลเวียนอย่างเสรีของสินค้า การไหลเวียนอย่างเสรีของบริการ การไหลเวียนอย่างเสรีของการลงทุน การไหลเวียนที่มีความเสรีมากขึ้นสำหรับเงินทุน และการไหลเวียนเสรีสำหรับแรงงานมีฝีมือ
ไทยจะต้องเตรียมผลิตคนรุ่นใหม่ให้พร้อมที่จะทำธุรกิจกับประเทศเพื่อนบ้าน เข้าใจประเทศเพื่อนบ้านเพื่อจะได้ทำธุรกิจได้อย่างราบรื่น และจะต้องผลิตคนรุ่นใหม่ขึ้นมาที่พร้อมไปทำงานในประเทศเพื่อนบ้าน พร้อมที่จะเข้าใจขนบธรรมเนียมประเพณีของประเทศเพื่อนบ้าน ทำงานกับคนในประเทศเพื่อนบ้านได้อย่างราบรื่น อันนี้เป็นโจทย์ใหญ่ในเรื่องของการศึกษาว่า เราจะผลิตคนอย่างไร ที่พร้อมให้ไทยสามารถที่จะไปทำธุรกิจการค้าการลงทุนกับประเทศเพื่อนบ้านได้
อย่างไรก็ตาม
– ความสามารถในการสื่อสารภาษาอังกฤษของไทยยังมีข้อจำกัด จะส่งผลให้เกิดความยุ่งยากในการพัฒนาไปสู่ประชาคมอาเซียนได้ในอนาคต
– หลักสูตรการเรียนการสอนของไทยยังไม่มีประสิทธิภาพ ในการเพิ่มขีดความสามารถของผู้เรียนให้สามารถแข่งขันในประชาคมอาเซียนได้
– สถานศึกษาของไทยยังไม่มีความเป็นสากลและไม่สามารถแข่งขันในกลไกตลาดของอาเซียนได้
– นักเรียนของไทยยังขาดการปรับตัวให้พร้อมรับมือกับการเปลี่ยนแปลงของประชาคมอาเซียน
การศึกษาไทยในประชาคมสังคมและวัฒนธรรมอาเซียน
ประชาคมสังคมและวัฒนธรรมอาเซียนมุ่งหวังให้เป็นประชาคมที่มีประชาชนเป็นศูนย์กลาง ซึ่งประกอบด้วยความร่วมมือใน 5 ด้าน ได้แก่
(1) การพัฒนาทรัพยากรมนุษย์
(2) การคุ้มครองและสวัสดิการสังคม
(3) สิทธิและความยุติธรรมทางสังคม
(4) ความยั่งยืนด้านสิ่งแวดล้อม
(5) การสร้างอัตลักษณ์อาเซียน
อย่างไรก็ตาม
– ระบบการศึกษาของไทยยังขาดการพัฒนาทักษะ สมรรถนะ และทัศนคติ ในความเป็นนานาชาติ และการทำงานแบบมืออาชีพ ให้กับ นักเรียน นักศึกษา เพื่อพร้อมทำงานในประชาคมอาเซียน
– ระบบการศึกษาไทยยังขาดหลักสูตรที่จำเป็นในการพัฒนาผู้เรียนให้มีภาวะผู้นำ เรียนรู้การทำงานร่วมกัน เข้าใจสังคมพหุวัฒนธรรม และสามารถแข่งขันได้ในเวทีโลก เพื่อพร้อมเข้าสู่ประชาคมอาเซียนได้
– ประชาชนคนไทยยังขาดทักษะความรู้เกี่ยวกับความร่วมมือด้านสังคมและวัฒนธรรมของอาเซียน โดยเฉพาะเรื่องสวัสดิการสังคม สิทธิผู้ด้อยโอกาส การสร้างอัตลักษณ์ สิ่งแวดล้อม
– นักเรียนของไทยยังขาดจิตสำนึกและความรับผิดชอบ ในเรื่องสวัสดิการสังคม ปกป้องสิทธิผู้ด้อยโอกาส และการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมในบริบทของประชาคมอาเซียน
– ระบบการศึกษาไทยยังไม่มีมาตรการชัดเจน ในการสร้างอัตลักษณ์อาเซียน ให้เกิดขึ้นกับนักเรียนและประชาชน
– ระบบการศึกษาไทยยังขาดการทำให้นักเรียนมีทัศนคติที่ดีต่อประเทศเพื่อนบ้าน และทักษะด้านภาษาอังกฤษ และภาษาประเทศสมาชิกอาเซียน
– ระบบการศึกษาไทยยังขาดการพัฒนาศักยภาพและทักษะที่จำเป็น ในการประกอบอาชีพของบัณฑิตเพื่อรองรับการเข้าสู่ประชาคมอาเซียน
การศึกษาไทยในอาเซียน 4.0
ส่วนการขับเคลื่อนอาเซียน 4.0 เป็นการขับเคลื่อนจากความร่วมมือกันระหว่าง 10 ประเทศสมาชิกของอาเซียน ที่จะเปลี่ยนจากอาเซียน 3.0 เป็นอาเซียน 4.0 โดยแผนประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน 2025 หรือ AEC Blueprint 2025 ได้เน้นความร่วมมือทางด้านการเกษตร สุขภาพ ดิจิทัล ภาคบริการ การพัฒนา SME และแรงงาน โดยเน้นปัจจัย R&D วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี รวมทั้งนวัตกรรม และความคิดสร้างสรรค์ในการขับเคลื่อนไปสู่อาเซียน 4.0
การเปลี่ยนผ่านประเทศไทยไปสู่ Thailand 4.0 จะเป็นการก้าวกระโดดที่สำคัญที่สุดครั้งหนึ่งของประเทศ และจะนำพาประเทศไทยไปสู่การเป็นประเทศร่ำรวยและพัฒนาแล้ว เช่นเดียวกัน การเปลี่ยนผ่านไปสู่อาเซียน 4.0 จะคู่ขนานกันกับ Thailand 4.0 ซึ่งไทยจะได้ประโยชน์อย่างมาก จากความร่วมมือในกรอบอาเซียนในด้านต่างๆ
รัฐบาลจึงจะต้องมียุทธศาสตร์ชัดเจน พร้อมผลักดันให้ไทยเป็นศูนย์กลางของอาเซียน 4.0 ผ่านการศึกษา เพื่อพัฒนาให้คนไทยก้าวไกลสู่อาเซียน 4.0 และผลักดันให้ประเทศไทยเป็นศูนย์กลางของอาเซียน 4.0 ในอนาคตต่อไป
ที่มา: หนังสือพิมพ์ไทยโพสต์ ฉบับวันที่ 13 กรกฎาคม 2560
